شانه ی یخ زده (Frozen Shoulder) بیماری شایعی است که در آن کپسول مفصل شانه درگیر شده و خبری از تخریب غضروف مفصل شانه و استخوان ها نیست.

همچنین از علایم ابتدایی این بیماری می توان به "درد در محل شانه"3، احساس خشکی در حرکات شانه و یا محدودیت حرکتی اشاره کرد. این بیماری در خانم ها شیوع بیشتری داشته و معمولا در سنین 40 تا 60 سال بروز میکند، اما امروزه با توجه به کم شدن فعالیت های فیزیکی افراد و ماشینی شدن سبک زندگی، بروز این ضایعه در سنین پایین تر نیز مشهود است.

درد در ابتدا بصورت خودبخودی و بدون هیچ علت خاصی در ناحیه شانه بروز میکند و به دنبال آن کم کم محدودیت های حرکتی مفصل شانه ظهور میکنند. این محدودیت ها در ابتدا مشهود نیستند، برای مثال فرد حین شانه کردن موهای سرش یا پوشیدن آستین کت یا پیراهنش احساس مختصری از خشکی حرکتی میکند، اما با گذشت زمان، به تدریج این محدودیت ها بیشتر شده و به حدی می رسد که فرد دیگر قادر به انجام آن فعالیت نخواهد بود.

با پیشرفت ضایعه و عدم درمان آن مشکلاتی همچون برهم خوردن خواب شبانه، درد شدید هنگام بیدار شدن از خواب، درگیری عضلات گردن و درگیری عضلات بین کتف هاو همچنین برهم خوردن حالت طبیعی شانه ها بروز میکنند. به طوری که فرد در حالت ایستاده، یکی از شانه هایش به سمت پایین و جلو تمایل پیدا میکند و در صورت پیشرف بیشتر ضایعه فرد دچار انحراف ستون فقرات (Scoliosis) میشود.

همانطور که در ابتدای متن بیان شد، این ضایعه معمولا بصورت خود به خود بروز میکند اما برخی عواملی که میتوانند احتمال وقوع شانه ی یخ زده را افزایش دهند عبارتند از: - زمین خوردن و افتادن روی شانه
- ضربه ی مستقیم به شانه
- عدم تحرک طولانی مدت. برای مثال به دنبال گچ گرفتگی یا آتل بندی اندام فوقانی
- اختلالات تیروئید
- وجود بیماری های زمینه ای که موجب اختلال تحرک مناسب فرد می شوند مانند سکته ی مغزی، پارکینسون و ...
- همچنین ابتلا به دیابت وابسته به انسولین نیز احتمال بروز شانه ی یخ زده را افزایش میدهد.

با توجه به دلایل مذکور بهترین راه برای جلوگیری از وقوع شانه ی یخ زده حفظ تحرک مناسب مفصل شانه است. همچنین در حد امکان باید به راستای بدن در وضعیت های ایستاده و نشسته توجه شود، برای مثال افرادی که عادت به قوزپشتی (Kyphosis) در وضعیت نشسته و ایستاده دارند بیشتر مستعد ابتلا به شانه ی یخ زده خواهند بود.

فیزیوتراپی با هدف کاهش درد و افزایش دامنه ی حرکتی، اولین گام درمان است. انجام حرکات تخصصی روی مفصل شانه توسط فیزیوتراپیست متخصص (Manual Therapy) ، انجام تمرینات کششی شانه تحت نظر فیزیوتراپیست، دریافت رژیم مناسب تمرینات روزانه جهت بهبود وضعیت حرکتی مفصل شانه از فیزیوتراپیست و همچنین اصلاح راستای بدن و آنالیز وضعیت بدنی فرد توسط فیزیوتراپیست میتواند به بهبود هر چه سریعتر شانه ی یخ زده کمک کند.

همچنین از دیگر خدمات مفید فیزیوتراپی می توان به الکتروتراپی(Electrotherapy) جهت کنترل درد، تکنیک سوزن خشک (Dry Needling) جهت تسریع در بهبود اسپاسم های عضلانی ناحیه گردن و شانه ، تکنیک های نواربندی(Taping) جهت اصلاح حرکت مفصل شانه و بسیاری از قدامات درمانی دیگر اشاره کرد.